Γράφει ο Ηλίας Κυρίτσης*
Εξαιρετικά ενδιαφέρον χάρτης, που δείχνει σχέδιο του 1920 για ίδρυση κρατών Αρμενίας και Πόντου! Το σχέδιο, είναι Αμερικανικής προέλευσης, γι' αυτό και η μορφή των σημαιών!! Τότε η Αμερική (ΗΠΑ) ήταν υπέρ της αυτοδιάθεσης των λαών. Τα δύο κράτη θα συνδέονταν με μορφή συνομοσπονδίας για αμυντικούς λόγους (απέναντι στην Τουρκική απειλή). Ο Βενιζέλος, καθώς και ο αρχιεπίσκοπος Πόντου Χρύσανθος, είχαν δεχτεί το σχέδιο (αν και περιλαμβάνεται μόνο ο ανατολικός Πόντος) γιατί έβλεπαν τους κινδύνους για τον πληθυσμό και την αδυναμία ενσωμάτωσης του Πόντου στην Ελλάδα.
Δυστυχώς, το σχέδιο έμεινε μόνο στα χαρτιά. Ο στρατός του Κεμάλ, επιτέθηκε στους αποδεκατισμένους Αρμένιους, (είχε προηγηθεί η Γενοκτονία των Αρμενίων με περίπου 1,5 εκατομμύρια θύματα) και τους διέλυσε, ενώ παράλληλα συστηματοποιήθηκε η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, με περίπου 350.000 θύματα. Τη χαριστική βολή στους Αρμένιους, έδωσε η συμφωνία του Κεμάλ με τους Σοβιετικούς, σύμφωνα με την οποία η Αρμενία μοιράστηκε. Περίπου 2/3 των εικονιζόμενων εδαφών, πέρασαν στην Τουρκία, ενώ το υπόλοιπο 1/3 "εντάχθηκε" στη Σοβιετική Ένωση! Όσο για τους Πόντιους, άλλοι ήρθαν πρόσφυγες στη φτωχή Ελλάδα (1922) ενώ άλλοι κατέφυγαν στη Σοβιετική Ένωση (στα παράλια του Πόντου). Λίγα χρόνια αργότερα (δεκαετία 30), θα αρχίσουν οι διωγμοί από το καθεστώς του Στάλιν....
